Bericht LHV: Zorg voor ernstig psychiatrische patiënten moet beter

26 juni 2016- bron website LHV 

De problemen rond de zorg voor patiënten met ernstige psychische klachten worden alsmaar groter. Dat blijkt uit een peiling van de LHV onder 1406 huisartsen. Zo zegt bijna de helft van de respondenten dat patiënten langer dan 8 weken moeten wachten voordat ze gespecialiseerde hulp krijgen. Voor het eerst ontstaan ook wachttijden bij de POH-GGZ in de huisartsenpraktijk. LHV en GGZ Nederland waarschuwen dat tijdige hulp voor kwetsbare patiënten onder druk staat.

De ggz-peiling is voor het 4e achtereenvolgende jaar gehouden. Huisartsen geven aan dat er in het afgelopen jaar onveranderd:

• meer patiënten met psychische klachten naar de praktijk komen (72%),
• dat de gepresenteerde klachten wederom complexer zijn (74%) en
• dat op grote schaal meer patiënten vanuit de gespecialiseerde ggz worden overgenomen (81%).

De huisartsen werken volop samen met een POH-GGZ (95%), waarvan 52 procent zegt dat deze praktijkondersteuner wachttijden heeft.

Geert-Jan van Loenen huisarts en LHV-bestuurder reageert: “De recente marktscan van de NZa laat eveneens zien dat huisartsen meer patiënten met psychische klachten behandelen. Dat is ook de bedoeling, op voorwaarde dat mensen met zware klachten op tijd geholpen kunnen worden buiten de huisartsenpraktijk. En daar kraakt en piept het systeem, zo blijkt opnieuw.”

Beschikbare plekken

Meer huisartsen zeggen dat patiënten langer dan 8 weken moeten wachten voordat zij in de gespecialiseerde ggz terecht kunnen (47%). Door de aanhoudend lange wachttijden voor specialistische hulp, is opschaling vaak niet, of niet snel genoeg mogelijk. Dit komt overeen met de signalen over wachttijden van GGZ Nederland en het Landelijk Platform GGz, de koepel van patiënten- en cliëntenorganisaties in de ggz. “De gevolgen voor patiënten kunnen dramatisch zijn: meer psychoses, suïcides, panieksituaties dwangopname, sociaal isolement", zegt Marjan ter Avest, directeur van het Landelijk Platform GGz.

Van Loenen: “Huisartsen hebben de afgelopen jaren samen met de POH-GGZ gezorgd dat mensen met psychische problemen zo goed mogelijk worden opgevangen in de huisartsenpraktijk. We vinden het onverteerbaar dat zij daarin niet worden gesteund door voldoende en tijdig beschikbare plekken in de gespecialiseerde ggz. Ggz-problematiek vraagt bovendien rust, tijd en aandacht. De peiling laat duidelijk zien dat huisartsen tijdgebrek ervaren bij het overnemen van patiënten uit de gespecialiseerde ggz. Bij zeldzame aandoeningen kan ik mij ook goed voorstellen dat ze zich onvoldoende bekwaam voelen om de begeleiding van stabiel chronische ggz-patiënten op zich te nemen.”

Betere toegang

Ook GGZ Nederland maakt zich grote zorgen over de toegankelijkheid van de ggz na de stelselwijziging. “Wij pleiten voor regionale coördinatie tussen zorgverzekeraars en gemeenten", vertelt Paul van Rooij, directeur GGZ Nederland. "Dit om te zorgen voor voldoende investeringen in de opbouw van ambulante zorg en randvoorwaarden voor een goede behandeling, zoals ondersteuning, werk en woningen. Dit moet in relatie staan met de afgesproken beddenreductie in de ggz. En juist op die relatie zou het ministerie van VWS volgens ons meer regie moeten nemen zodat de doorstroming van patiënten beter kan plaatsvinden”.

In het manifest Betere Geestelijke Gezondheid, dat mede is opgesteld door de LHV en GGZ Nederland, onderstrepen we het belang van geestelijke gezondheid voor mensen en de maatschappij en doen we voorstellen voor verbeteringen. Van Rooij: “De toegang van goede geestelijke gezondheidszorg staat ook onder druk door de enorme toegenomen administratieve lasten. Die zijn inmiddels opgelopen tot 1,4 miljard euro; geld dat niet naar de zorg gaat. Om 500 miljoen euro daarvan terug te geven aan goede zorg is GGZ Nederland in navolging van de huisartsen ‘Het roer moet om in de ggz’ gestart.”

Al sinds de invoering van het nieuwe ggz-systeem in 2014 spelen de hierboven geschetste problemen. Voor de toekomstbestendigheid van het ggz-systeem in Nederland moeten de signalen die huisartsen nu al jaar na jaar geven uitermate serieus worden genomen. De zorg voor patiënten met ernstige en complexe problematiek komt in toenemende mate in de knel. LHV en GGZ Nederland vragen zorgverzekeraars en de lokale en landelijke politiek met concrete oplossingen te komen. Het Landelijk Platform GGz dringt aan op bindende afspraken tussen organisaties op regionaal niveau en vindt dat de minister moet toezien op naleving van deze afspraken tussen verzekeraars, aanbieders, gemeenten, cliëntenorganisaties en woningbouwcorporaties.

Bekijk de uitzending van NOS: Psychiatrische patiënt bij de huisarts al in de wacht

(externe link)

Luister naar het radio-interview met huisarts Ayse Tuna-Tuzun

(externe link)

. Het item start op 17:13 uur.

Samenvatting resultaten 4e ledenpeiling ggz

Achtergrondvariabelen

• 1406 respondenten
• 67% van de respondenten is praktijkhouder
• Goede verdeling respondenten over het hele land
• Er is gevraagd naar de ervaringen in het afgelopen jaar

Huisartsen hebben antwoord gegeven op de vraag waar zij in het huidige ggz-systeem tegenaan lopen:

• de wachttijden in de gespecialiseerde ggz (64%)
• de zorg voor ernstig psychiatrische patiënten (51%)
• de samenwerking met ggz-partners (30%)
• de wachttijden in de generalistische basis ggz (27%)
• problemen rond de verwijzing van patiënten die nieuw zijn in de ggz (25%)

Aantal patiënten  

• 72% geeft aan dat er meer mensen met psychische klachten naar het spreekuur komen.
• 74% vindt dat de complexiteit van de gepresenteerde klachten is toegenomen.

Gespecialiseerde ggz

• 81% zegt meer patiënten uit de gespecialiseerde ggz over te nemen.
• Problemen die huisartsen daarbij ervaren: tijdgebrek (51%), problemen in de samenwerking met de psychiatrie (56%), zich onvoldoende bekwaam voelen (46%) en gebrek aan voldoende beschikbaar personeel (30%).
• 57% van de respondenten ervaart de verwijsmogelijkheden naar de gespecialiseerde ggz als matig tot voldoende. 36% ervaart genoeg mogelijkheden voor verwijzing.
• De wachttijden voor de gespecialiseerde ggz zijn langer dan in de generalistische basis ggz: 44% van de huisartsen geeft aan dat patiënten binnen 4-8 weken terecht kunnen, 47% geeft aan dat dat langer dan 8 weken duurt.
• Over de wachttijden bij de crisisdienst overdag zegt 47% dat er onveranderd korte of geen wachttijden zijn. 24% zegt dat er onveranderd lange wachttijden zijn en 26% dat er langere wachttijden zijn dan voorheen.
• Over de crisisdienst in avond, nacht en weekend (ANW) zegt 45% dat er onveranderd korte/geen wachttijden zijn. 29% zegt dat er onveranderd lange wachttijden zijn. 23% geeft aan dat de situatie is verslechterd en dat er langere wachttijden zijn in ANW.

Generalistische basis ggz

• De mogelijkheden voor verwijzing naar de generalistische basis ggz: 66% ervaart genoeg mogelijkheden voor verwijzing, 33% beoordeelt de verwijsmogelijkheden als matig. Hier is lichte verbetering te zien ten opzichte van de vorige peiling.
• Wachttijden in de generalistische basis ggz: volgens 41% van de respondenten kunnen patiënten binnen 4 weken terecht, 49% geeft aan dat patiënten tussen 4-8 weken terecht kunnen. 11% geeft aan dat het langer duurt dan 8 weken. 

POH-GGZ

• 95% werkt samen met een POH-GGZ.
• 52% geeft aan dat er wachttijden zijn bij de POH-GGZ.
• De POH-GGZ wordt ingezet voor kortdurende therapeutische behandeling (90%), kortdurende begeleiding (76%). 62% geeft aan de POH-GGZ ook in het diagnostische traject in te zetten. 36% doet ook begeleiding van chronische patiënten.
• 55% heeft voldoende uren voor de POH-GGZ beschikbaar, 44% geeft aan meer uren nodig te hebben.

Bekijk de statistieken van de ggz-peiling