Review boek ACT your way, Doen wat werkt voor jou

Review

ACT your way, Doen wat werkt voor jou

door Liesbeth Mok (POH-GGZ)

Acceptance and Commitment Therapy (ACT) is alweer een inburgerde werkwijze in hulpverleningsland. ACT is een combinatie van cognitieve gedragstherapie (CGT) met mindfulness. Het is voor veel doelen bruikbaar. Ben je somber, bang of sta je stijf van de stress, dan kan ACT goed helpen. Het is evidence based en wordt gezien als de derde generatie CGT. Nu is er een boek op de markt dat speciaal voor jongeren tussen de vijftien en vijfentwintig jaar is gemaakt.

Bij het boek horen filmpjes, downloads en MP3’s. Dit is een waardevolle aanvulling op verouderde literatuur met Cd-roms. Door de mindfulness-oefeningen op de telefoon te laden, zijn ze altijd eenvoudig onder handbereik.

Het is niet voor niets dat deze therapievorm wordt afgekort tot ACT. Dit staat voor “doen” of “handelen”. Het toepassen staat centraal. ACT your way is dan ook een werkboek. Ervaring leert dat het effect vele malen beter doorwerkt als de opdrachten in het boek worden opgeschreven en niet in een apart schriftje of losse blaadjes. Daarvoor is voldoende ruimte ingericht in het boek, maar ook weer niet zoveel dat de focus verloren raakt.

Voor jongeren (en niet alleen jongeren…) zijn woorden als hexaflex en essentiële begrippen als zelf-als-context ofcognitieve defusie hoogdravend of afschrikwekkend. In dit boek zijn ze vervangen door omschrijvingen die toegankelijker zijn: Je losmaken uit gedachtes, Toelaten wat je voelt, Met je aandacht erbij zijn, Waardegerichte acties ondernemen, Een heldere koers houden, Een observator-positie en Flexibele modus. Dit klinkt al een stuk minder zweverig.

De voorbeeldnamen Anouk, Nadia en Steven doen wat etnocentrisch aan. Dat is niet meer van deze tijd. Elif, Farida, Hüseyin en Yassin, maar ook Shurandy en Isha hebben net zoveel hebben aan dit boek. Hopelijk kunnen zij zich identificeren met de tekenstijl en de namen, maar het zou de werkelijkheid recht doen als dit in een volgende druk wordt aangepast. ACT is juist zo breed toepasbaar omdat het in te passen is in ieders eigen religie of cultuur, zonder te botsen. De doelgroep van jongeren tussen de 15-25 jaar kan in overleg met de cliënt of patiënt worden uitgebreid naar jongere ouderen en oudere jongeren.

Je kunt de oefeningen op verschillende manieren doen: zittend, staand, liggend of lopend – alleen niet zwevend. Als je ze maar doet, if you only ACT. Een aanrader voor alle POH's-GGZ in de huisartsenpraktijk. Daarbuiten is het ook geschikt voor vrijgevestigde psychologen in de Generalistische Basis-GGZ.

Matthijssen, D., Rooij de E. en Bodden, D. (2018) ACT your way, Doen wat werkt voor jou. Amsterdam: Boom.