Reviews boeken: 'Dit is niet het leven dat ik heb besteld' en 'De dokter en de patiënt met psychische problemen'

       

Reviews

Dit is niet het leven dat ik heb besteld en De dokter en de patiënt met psychische problemen

De grondlegger van de provocatieve therapie, Frank Farrelly (1931-2013), had een houder voor blikjes frisdrank met daarop de klinkende zin: This is not the life I ordered. Er zijn ook T-shirts, mokken en andere gebruiksartikelen met deze tekst. Als er iets anders gebeurt in je leven dan je zou willen, reageert de verwende mens met onvrede en agressie, volgens het gedachtegoed van deze psychologische stroming. Het kunnen uitstellen van directe behoeftebevrediging is in de jaren zestig onderzocht op Stanford University door peuters te testen of zij een marshmellow onmiddellijk opaten of konden wachten als zij beseften dat zij er dan twee zouden krijgen. De uitkomsten waren opvallend. De groep kinderen die konden wachten, hadden lange vriendschapsrelaties en waren succesvol in de liefde en op het werk. De kinderen zonder zelfbeheersing waren nauwelijks in staat om later mee te komen in de samenleving. Het experiment is te zien via: https://www.youtube.com/watch?v=QX_oy9614HQ (You Tube: the marshmellow test).

Psycholoog Jeffrey Wijnberg, leerling van Farrelly, wil dat zijn cliënten tegenslagen leren te incasseren. Shit happens. En in die visie is professionele hulpverlening echt niet altijd onmiddellijk nodig. Of juist wel, om te laten inzien dat het leven niet een groot feest is. Van een provocatieve therapeut als Jeffrey Wijnberg mag je een prikkelende tekst verwachten. En dat is precies wat je krijgt voorgeschoteld: het boek grappig, herkenbaar en leest als een fles bruiswater. Een mens knapt er van op. Voor de POH-GGZ die dit aanspreekt, is het boek naar mijn idee niet zonder meer voldoende om de aanpak gelijk in de praktijk te gebruiken. Wel om te enthousiasmeren en te inspireren om een workshop of meer gedegen nascholing te gaan volgen. Dan kan provocatief werken voor de POH-GGZ een verrijkende, aanvullende manier om zelf welgemoed en alert methodisch te werken.

De zienswijze van Wijnberg sluit op een bepaalde manier aan bij die van hoogleraar Huisartsgeneeskunde Henriëtte van der Horst en psychiater Jim van Os. Ook zij pleiten voor het normaliseren van het dagelijkse leed. Methodisch sluiten zij aan bij het uitgangspunt van Machteld Huber dat positieve gezondheid een dynamisch proces is met het vermogen om zich aan te passen een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven. Bij die visie is een mens met tegenslag pas een cliënt of patiënt wanneer de psychische klachten gedurende langere tijd bestaan of heel lang en mensen in meerdere of mindere mate beletten om het leven te leiden zodat zij dat zouden willen leiden.

Het onderscheid tussen beide boeken is groot. Het ene boek, over een specifieke methodiek, is uitdagend van toon, het andere geeft een overzicht van de dagelijkse beslommeringen in de dokterspraktijk en is meer bespiegelend en neutraal geschreven.

Een keur van auteurs (huisartsen en psychiaters) leveren beschouwingen over psychische klachten, problemen en aandoeningen in de GGZ binnen de huisartsenpraktijk. Zo krijgen onder meer E-mental health, de Nieuwe GGZ en herstelondersteuning ruime aandacht. Aan de hand van casuïstiek worden patiënten met veelvoorkomende klachten besproken. Dit maakt het uitermate herkenbaar voor de POH-GGZ. Het stramien keert bij elke klacht terug: inleiding, casus, exploratie en diagnostiek, vervolg casus, beleid, verwijzing, samenvatting en literatuur. Het boek is geschreven voor de doelgroep huisartsen en voor de POH-GGZ kan het een eye-opener zijn om te lezen hoe de collega huisarts hiernaar kijkt. Het boek biedt genoeg stof om met elkaar in gesprek te gaan – als er eens tijd over is in de altijd drukke huisartsenpraktijk ; - )

door Liesbeth Mok

Wijnberg, Jeffrey (2018) Dit is niet het leven dat ik heb besteld, Mentaal sterk worden in een verwende samenleving. Schiedam: Scriptum Books. ISBN 978 94 6319 097 8. Prijs € 16,99.

Horst, Henriëtte van der en Os, Jim van (red.) 2018. De dokter en de patiënt met psychische problemen. Houten: Bohn, Stafleu van Loghum. 292 pagina’s. ISBN 978 90 368 2150 0. Prijs € 35,00.